Το 2023, η Ελλάδα επλήγη από μια σειρά ολέθριων φυσικών καταστροφών. Οι πυρκαγιές και οι πλημμύρες στοίχισαν πολλές ζωές και άφησαν πίσω τους κατεστραμμένα σπίτια, ρημαγμένα τοπία και ολόκληρες κοινότητες βυθισμένες στην απώλεια και την αβεβαιότητα.

Αποφασισμένοι να καταλάβουν τι συμβαίνει όταν τα φώτα της δημοσιότητας σβήνουν, ο φωτογράφος Ilir Tsouko και η δημοσιογράφος Anja Troelenberg ταξίδεψαν στις πληγείσες περιοχές λίγους μήνες μετά τις καταστροφές. Πραγματοποιώντας ένα μεγάλο οδοιπορικό στη Ρόδο, τη Θεσσαλία και τον Έβρο, σε ένα περιβάλλον αμετάκλητα αλλαγμένο, κατέγραψαν τις πολύπλοκες ανθρώπινες αντιδράσεις οι οποίες μαρτυρούν όχι μόνο το σκοτάδι και την απόγνωση, αλλά επίσης την ελπίδα και την ανανέωση· όχι μόνο τις προκλήσεις όσων έμειναν πίσω να ανοικοδομήσουν, αλλά επίσης την ανθεκτικότητα των ίδιων και των κοινοτήτων τους.

Το πλούσιο υλικό αυτού του οδοιπορικού παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Πάτρα, υπό την επιμέλεια της Λιάνας Ζωζά. Aποτελείται από φωτογραφίες, βίντεο και ιστορίες, που δίνουν τον λόγο στους ίδιους τους ανθρώπους που βίωσαν την καταστροφή και αποτυπώνουν τα αντιθετικά συναισθήματα και τις εμπειρίες τους. Γιατί αυτό που προκύπτει είναι πως οι καταστροφές δεν καταστρέφουν απλώς, αλλά αποκαλύπτουν – και μας αναγκάζουν να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα της κοινωνίας μας: πώς διαλυόμαστε ή ενωνόμαστε όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το αδιανόητο.

Πόλεις και περιαστικά δάση: O ρόλος των κοινοτήτων στην πρόληψη πυρκαγιών | 27.09.2025

Η διοργάνωση της έκθεσης συνέπεσε με τρόπο τραγικό με τις πρόσφατες πυρκαγιές στην πόλη της Πάτρας. Τα γεγονότα έφεραν στο προσκήνιο μια άλλη όψη του περιαστικού δάσους, αυτή της απειλής για τις ζωές, τις περιουσίες και την υγεία εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων. Στη δημόσια συζήτηση «Πόλεις και περιαστικά δάση: O ρόλος των κοινοτήτων στην πρόληψη πυρκαγιών», ο Ανδρέας Καζαντζίδης, Διευθυντής Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Πατρών, ο Γιάννης Παπαδόπουλος, Εικαστικός, επιμελητής εκδόσεων Ομπλός, και η Έλενα Τζαμουράνου, από το Ινστιτούτο Τοπικής και Κοινοτικής Ανάπτυξης – Villages in Action, συζητούν για τη σχέση δάσους-πόλης υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής και την ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων ώστε να αποσοβηθεί ένας τέτοιος κίνδυνος.

Μετά την μεγάλη επιτυχία από μία σειρά παραστάσεων στην Αθήνα, το “Γράμμα στον Πατέρα” του Φ. Κάφκα σε σκηνοθεσία Πηνελόπης Φλουρή φιλοξενείται  στην Πάτρα για δύο μόνο παραστάσεις, σε συνεργασία με το Goethe- Zentrum της Πάτρας.

ΠΑΤΕΡΑ [F.Kafka ]

Το1919 ο Φραντς Κάφκα, σε ηλικία 36 ετών, ύστερα από μια έντονη λογομαχία με τον πατέρα του, απομονώνεται για 9 μέρες σε μια πανσιόν, πενήντα χιλιόμετρα βόρεια της Πράγας. Εκεί συντάσσει με δικηγορική ακρίβεια μια επιστολή 103 σελίδων η οποία αρχίζει με την προσφώνηση: Αγαπημένε μου Πατέρα «Lieber Vater» και τελειώνει με την υπογραφή «Franz». Για λόγους άγνωστους η επιστολή αυτή παρέμεινε στο συρτάρι και δεν παραδόθηκε ποτέ στον πατέρα.

Στο δωμάτιό του, ο Φραντς, ανίκανος να κοιμηθεί για μέρες, προσπαθεί με απόλυτη ακρίβεια, να συνθέσει τα γεγονότα της ζωής του προκειμένου να συντάξει κάτι μεταξύ απολογίας, ομολογίας και  κατηγορίας απέναντι στον πατέρα του. Σε αυτή την εφιαλτική δίκη αποζητά μια –έστω περιστασιακή– κατάπαυση πυρός και δυνητικά μια σύναψη ειρήνης προκειμένου η ζωή, ο ύπνος, ακόμα και ο θάνατος να αποκτήσουν μια πιο γαλήνια όψη.  

Η παράσταση «Γράμμα στον Πατέρα», είναι μια κατάδυση στον εσωτερικό λαβύρινθο ενός ανθρώπου όπου η ενοχή, ο φόβος, η απομόνωση, η αρρώστια και η αϋπνία κατοικούν. Σκάλες που δεν οδηγούν ούτε πάνω, ούτε κάτω, σκάλες που δεν οδηγούν πουθενά . «Είναι τρομερό να είσαι μόνος» γράφει ο Φραντς, καθώς οι λέξεις του γίνονται μια σιωπηρή κραυγή σε μια προσπάθεια να βρει την φωνή του μέσα στον κόσμο. Η γραφή του, πλημμυρισμένη από το υπαρξιακό του αδιέξοδο, γίνεται  τσεκούρι που σπάει την παγωμένη θάλασσα μέσα μας.

Σκηνοθετικό σημείωμα:

Ο  κόσμος του Φραντς Κάφκα είναι φτιαγμένος από τα υλικά που είναι φτιαγμένα τα όνειρα. Μέσα σε αυτόν αισθάνεσαι ρευστός, εκτεθειμένος και εύθραυστος. Η λογική, το παράλογο, το οικείο και το ανοίκειο συνυπάρχουν και παλεύουν να νοηματοδοτηθούν.  Σε κάθε όνειρο υπάρχει μια ασάφεια που διεκδικεί ένα νόημα.  Το Γράμμα στον Πατέρα το αντιλαμβάνομαι σαν μία συνέχεια ενός  επαναλαμβανόμενου ονείρου που μας φέρνει αντιμέτωπους με ζητήματα πανανθρώπινα και διαχρονικά. Μέσα στον κόσμο όπου μας περιβάλλει το ακατανόητο, η ατέρμονη αναζήτηση νοήματος της ύπαρξής μας, πλημμυρισμένοι από αδιέξοδα και σκοτάδια, χρειαζόμαστε κι εμείς όπως ο Φραντς λίγη ενθάρρυνση, λίγη φιλικότητα, ένα ήρεμο βλέμμα,  μήπως καταφέρουμε να ανασυνθέσουμε τον θρυμματισμένο εαυτό σε μια ενιαία αυτόνομη οντότητα. Το Γράμμα στον Πατέρα είναι για μένα, μια προσευχή και ταυτόχρονα μια κραυγή συμφιλίωσης με το ακατανόητο του κόσμου.

Παράλληλο πρόγραμμα

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΦΚΑ | Ερευνητικό- θεατρικό εργαστήριο από την Πηνελόπη Φλουρή

Η Πηνελόπη Φλουρή, σε συνεργασία με το Goethe-Zentrum  Πάτρας, πραγματοποιεί ένα ερευνητικό θεατρικό εργαστήρι, με αφορμή τον σπουδαίο συγγραφέα Φραντς Κάφκα και την επικείμενη παραγωγή της ” Γράμμα στον Πατέρα’’ που θα παρουσιαστεί 15 και 16 Μαρτίου στο Θέατρο Μηχανουργείο.

Σκοπός του εργαστηρίου να βρεθεί ο τρόπος να απελευθερωθεί η  φαντασία και η δημιουργικότητα μέσα σε ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης κι ασφάλειας το οποίο θα χτιστεί μέσα από βασικές αρχές αυτοσχεδιασμού. Ο Κάφκα ένας από τους επιδραστικότερους πεζογράφους του 20 ου αιώνα, αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο έρευνας σκηνικών μεταμορφώσεων, το οποίο θα μας απασχολήσει.

Πριν την έναρξη του εργαστηρίου, θα δοθεί μια δεξαμενή υλικού από τις ημερολογιακές καταγραφές του Φ.Κάφκα – πάνω στην οποία θα δουλέψουμε ομαδικά. Το κάθε άτομο καλείτε ελευθέρα να επιλέξει αποσπάσματα που το ενδιαφέρουν ως μέρος της αυτοσχεδιαστικής- ερευνητικής διαδικασίας.

Δεν είναι απαραίτητη προηγούμενη εμπειρία, ωστόσο για την διασφάλιση της συμμετοχής θα ζητηθεί σύντομο βιογραφικό. Το εργαστήρι απευθύνεται σε όσα άτομα επιθυμούν να δουλέψουν ομαδικά και να συνδημιουργήσουν με αφορμή το πλούσιο Καφκικό σύμπαν.

 Link από το εργαστήριο στο Goethe- Institut Αθήνας: https://www.youtube.com/watch?v=w2JAMGFaFPc